Với mức tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm chỉ đạt 5,73%, để hoàn thành kế hoạch tăng trưởng cả năm 2017 là 6,7% thì tăng trưởng 6 tháng cuối năm phải đạt trên 7,4%, đây là một thách thức không nhỏ, nhất là trong bối cảnh giờ đây khi kinh tế thế giới và Việt Nam mặc mặc dù có những dấu hiệu khởi sắc, song chưa thực sự bền vững và ổn định...
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Để hiểu rõ hơn về thực trạng kinh tế-xã hội trong 6 tháng cuối năm 2017, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với tiến sỹ Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê xung quanh sự việc này.
Trên cơ sở những tác dụng đã được trong 6 tháng đầu năm 2017, xin ông cho biết có những chú ý gì đặt ra cho nền kinh tế những tháng tiếp theo?
Tổng cục trưởng Nguyễn Bích Lâm: Tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2017 đạt 5,73% so cùng kỳ năm trước, tuy thấp hơn mức tăng của cùng kỳ các năm 2015 và 2011, nhưng cao hơn mức tăng của 3 năm 2012-2014 và năm 2016.trong đó, quý I/2017 tăng 5,15%, quý II tăng 6,17%, vận tốc tăng GDP quý 2 cao hơn quý 1 trên 1% (độ doãng về tăng trưởng giữa hai quý). đây chính là mức bứt phá cao nhất trong giai đoạn từ năm 2011 đến thời điểm này.
Chỉ số giá tiêu dùng bình quân 6 tháng đầu năm 2017 tăng 4,16%, thấp hơn mức tăng 4,96% của quý 1 cho biết thêm lạm phát đang có xu thế giảm dần và duy trì ở mức hợp lý, phân phối phương châm kiểm soát lạm phát của Chính phủ.Xuất khẩu hàng hóa tăng 18,9%, nhập khẩu hàng hóa tăng 24,1%. Tiêu dùng cuối cùng và tích lũy của nền kinh tế tăng cao (tiêu dùng cư dân tăng 7,02%, tích lũy tài sản tăng 9,5%), đời sống của nhân dân tiếp tục được cải thiện.
Tôi cho rằng, kết quả dành được trong 6 tháng đầu năm 2017 ghi nhận sự cố gắng nỗ lực của Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn còn tiềm ẩn những khó khăn, cần để ý như: giải ngân vốn đầu tư còn chậm, vốn trung ương quản lý đạt 26.000 tỉ đồng, bằng 37,1% kế hoạch năm; đổi mới mô hình tăng trưởng chưa có sự bứt phá, cơ cấu nền kinh tế chưa có sự thay đổi lớn.Công nghiệp chế biến, chế tạo chủ yếu vẫn là gia công, lắp ráp, xác suất chi phí trung gian cao, tỷ trọng giá trị gia tăng trong hàng hóa thấp; năng suất lao động, hiệu quả vốn đầu tư và năng suất tài sản, năng suất nhân tố tổng hợp có cải thiện song vẫn ở mức thấp so với các nước trong khoanh vùng và trên thế giới...
Bên cạnh đó, sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản đang thực hiện việc chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp & trồng trọt và thủy sản theo hướng gia tăng tỷ trọng sản phẩm có giá trị cao, sản xuất quy mô lớn (cánh đồng mẫu lớn) đã được hình thành.mặc dù, sự di chuyển này còn chậm và cần có thời gian. Mức nhập siêu quay trở lại với tầm ước tính 2,7 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm 2017, cùng kỳ 2016 xuất siêu 1,3 tỷ USD.
Nhiệm vụ 6 tháng cuối năm được xem là rất nặng nề. Với một loạt chiến thuật Chính phủ đặt ra, đặc biệt là giao chỉ tiêu kinh tế chi tiết cụ thể cho từng Bộ, ngành, theo ông, hoàn thành nhiệm vụ này, các Bộ, ngành cần có giải pháp gì?
Với mức tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2017 chỉ đạt 5,73%, để hoàn thành kế hoạch tăng trưởng năm 2017 là 6,7% thì tăng trưởng 6 tháng cuối năm 2017 phải đạt trên 7,4%, đó là một thách thức không hề nhỏ, nhất là trong bối cảnh bây giờ khi nền kinh tế thế giới và Việt Nam có những dấu hiệu khởi sắc, song chưa thực sự kiên cố, ổn định và bứt phá.Bên cạnh đó, Chi phí một số mặt hàng chủ yếu trong nước và trên thế giới giảm; tỷ giá 6 tháng đầu năm tương đối ổn định nhưng chịu sức ép tăng giá của một số ngoại tệ mạnh, thiên tai luôn rình dập, ảnh hưởng rất to lớn đến sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản.
Tuy nhiên, tôi cho rằng, cơ hội để dành được mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% của cả năm 2017 vẫn khả thi bởi các yếu tố như: số lượng doanh nghiệp được Thành lập và hoạt động mới và trở về hoạt động trong năm 2016 và 6 tháng đầu năm 2017 là rất lớn, phong trào khởi nghiệp được lan rộng và phát huy có hiệu quả sẽ là nguồn lực quan trọng trong tăng trưởng kinh tế 6 tháng cuối năm 2017.
Bên cạnh đó, vốn đầu tư trở nên tân tiến toàn xã hội theo giá hiện hành 6 tháng đầu năm 2017 tăng 10,5%, ước tính cho cả năm 2017 vốn đầu tư trở nên tân tiến toàn xã hội thực hiện chiếm khoảng 34-35% GDP sẽ là yếu tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Dư địa tăng trưởng tín dụng cả năm 2017 cho nền kinh tế còn lớn, tạo nguồn vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Ngoài ra, các Bộ, ngành và địa phương đang thực hiện cải cách thể chế, thủ tục hành chính, nâng cao năng suất lao động và đẩy mạnh giải ngân cũng là một trong những chiến thuật để hoàn thành nhiệm vụ đề ra.
Xin ông cho biết, Tổng cục Thống kê đã tham mưu với Chính phủ, các Bộ, ngành như thế nào để đóng góp thêm phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,7% mà Chính phủ quyết tâm đạt được những năm nay?
Với hiệu quả tăng trưởng kinh tế của 6 tháng đầu năm 2017, để giành được kim chỉ nam tăng trưởng kinh tế 6,7% của cả năm, Tổng cục Thống kê đã tính toán và xây dựng kịch bản kinh tế chi tiết cho từng ngành kinh tế và các ngành sản phẩm chính, từng Quanh Vùng kinh tế cho 6 tháng cuối năm 2017.
Xem xét cụ thể, 6 tháng cuối năm 2017 tăng trưởng GDP phải đạt trên 7,4%; trong các số ấy khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản phải đạt trên 3%; khu vực công nghiệp và xây dựng phải gần 9%; khu vực dịch vụ phải đạt 7,94%. Tôi cho rằng đây chính là phương châm rất khó khăn, song không phải là không có cơ sở để thực hiện.
Theo ông, để hoàn thành kế hoạch kinh tế-xã hội giai đoạn 2016-2020, Chính phủ cũng tương tự các thành viên Chính phủ cần phải có sự cố gắng như thế nào trong khoảng time tới?
Để hoàn thành kế hoạch giai đoạn 2016-2020, Chính phủ tương tự như các thành viên Chính phủ cần tiếp tục tập trung duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng.Chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế ngành, cơ cấu kinh tế vùng và cơ cấu sản phẩm, dịch vụ theo hướng hiện đại, phát huy ưu thế so sánh và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh cải tân thể chế; trước mắt cải cách thủ tục hành chính; bức tốc vai trò điều hành nền kinh tế theo cơ chế thị trường, tạo lập môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng cho tất cả các ngành, lĩnh vực, doanh nghiệp, phù hợp với các cam kết quốc tế và lộ trình hội nhập.
Đồng thời, các bộ ngành cần tiếp tục đẩy mạnh cách tân hành chính, tháo gỡ khó khăn, ách tắc cho các doanh nghiệp, tạo dựng tính liên kết và trục kết nối trong cộng đồng doanh nghiệp; khẩn trương và tích cực tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt là các tập đoàn, tổng công ty trong các lĩnh vực hết sức quan trọng của nền kinh tế để khơi thông nguồn lực...
Ngoài ra, Chính phủ và các Bộ, ngành cần xác định việc tạo lập và thực thi chế độ nhằm nâng cao năng suất lao động, phải coi đó là giải pháp quan trọng hàng đầu trong nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng trưởng bền vững lâu dài của nền kinh tế.
Đồng thời, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp thông qua các chính sách về đất đai, thuế, phí, thủ tục hành chính... để giúp cho các doanh nghiệp cắt giảm được chi phí, phát triển thị trường, cạnh tranh có công dụng với các sản phẩm nhập khẩu tương tự như đẩy mạnh xuất khẩu, qua đó tăng trưởng được sản lượng sản xuất.Mặt khác, thực hiện đồng bộ các giải pháp gắn với tái cấu trúc nền kinh tế, đặc biệt tập trung tái cấu trúc ngành NNTT gắn với biến đổi khí hậu, nước biển dâng, gắn với Thị Phần nhất là thị phần trong nước.
Bên cạnh những phương án trên, tôi cho rằng, chúng ta cần được mở rộng thị trường, chú trọng Thị phần trong nước với dân sinh hơn 90 triệu dân. Có chính sách, hàng rào kỹ thuật cần thiết để bảo vệ sản xuất trong nước, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, tạo nhiều việc làm mới, bảo vệ khách hàng, nâng cao thu nhập của người dân...
>>> Nguồn: Kịch bản để GDP tăng trưởng trên 7,4% trong 6 tháng cuối năm
